قارچ کش چیست؟

قارچ کش ها و ضرورت استفاده از آن

تعریف:

قارچ کش ها (fungicide) در اصطلاح به ترکیباتی اتلاق می گردد که سبب مرگ یا از بین رفتن پرگنه (colony) قارچ  می شوند. مواد fungistatic ترکیباتی شبه قارچ کش می باشند که بدون از بین بردن قارچ سبب توقف رشد و یا مانع بیماریزایی آن می شوند. در برخی از موارد این ترکیبات سبب افزایش توان دفاعی گیاه در مقابل قارچ بیمارگر نیز شده اند.

ردیف انواع قارچ کشها
۱ قارچ کش های مسی
۲ قارچ کش های گوگرد
۳ قارچ کش های سیستمیک
۴ قارچ کش های کربن دار

تاثیر قارچ کش ها در کشاورزی مدرن

منشاء اصلی خسارات گیاهان و محصولات گیاهی بیماریها میباشند که میتوانند توسط شمار زیادی ازموجودات زنده بیماریزا ایجاد شوند. قارچهای بیماری زا در ردیف نخست زیان رسانی به محصولات گیاهی دنیا محسوب میشوند. همینطور ویروسها، نماتدها و باکتریها نیز باعث ایجاد بیماری در گیاهان میشوند.

علائم بیماری، مشابه آنهایی که توسط پاتوژن ها یا همان بیماریزاهای گیاهی ایجاد میشوند، میتوانند بوسیله فاکتورهای آبیوتیک یا غیرزنده مثل کمبود مواد غذایی در گیاه، آلودگی هوایی و همچنین حشرات نیز ایجاد شوند.

قارچ کش ها ، علفکشها و حشره کشها، آفت کشهایی هستند که در حفاظت گیاهان در علم گیاهپزشکی مورد استفاده بسیار قرار میگیرند.یک قارچکش، نوع ویژه ای از آفت کشها محسوب میشود که توسط ایجاد موانع اختصاصی یا از بین بردن قارچ عامل بیماری، بیماریهای قارچی را کنترل میکند.

البته تمام بیماریهای قارچی به اندازه کفایت توسط قارچ کش ها قادر به کنترل نیستند.این بیماریها شامل بیماریهای آوندی مثل فوزاریومها و ورتیسیلیومها میباشند. بیماریهایی که توسط انواع دیگر ارگانیسمها ایجاد میشوند.

اختلالاتی که توسط فاکتورهای آبیوتیک ایجاد میشوند و همچنین خسارات حشره آفت توسط قارچ کش ها قالب کنترل نیستند. بنابراین ضروری مینماید که قبل از بکاربردن یک قارچکش در وهله اول عامل بیماری را تشخیص دهیم.

قارچ کش ها

● ضرورت استفاده از قارچ کش ها

بیماریها یک پیشامد شایع روی گیاهان هستند که بیشتر اوقات باعث ایجاد زیانهای اقتصادی جبران ناپذیر بر روی محصولات و کاهش کیفیت محصول میشوند. بنابراین مدیریت بیماریهای گیاهی یک مؤلفه حیاتی برای بازدهی بیشتر محصول است.

سه دلیل عمده ایکه قارچ کش ها استفاده میشوند عبارتند از :

۱) کنترل یک بیماری در طول مدت استقرار و توسعه یک محصول.

۲) افزایش تولید محصول و کاهش آسیب. درختان میوه بیمار ممکن است بخاطر نقصان تعداد برگهایشان در اثر بیماری محصول کمتری بدهند. زیرا برگها که برای عمل فتوسنتز یک عامل ضروری به حساب می آیند توسط بیماریها تحت تأثیر قرار میگیرند. خسارات میتوانند قسمت خوراکی گیاه را تحت تأثیر قرار دهند و یا بخاطر بدفرم کردن شکل میوه میتوانند بر روی بازارپسندی میوه تأثیر منفی بگذارند.

۳) بهبود طول دوره انبارداری و کیفیت محصول برداشت شده. گاهی اوقات بزرگترین زیانهای بیماریها پس از برداشت میوه رخ میدهد. قارچها بیشتر اوقات میوها، سبزیجات، پیازهای داخل انبار و دانه های انبارشده را فاسد و غیرقابل مصرف میکنند.

تعداد کمی از غلاتی که تولید توکسین یا سم میکنند (مایکوتوکسینها) باعث ایجاد بیماریهای شدید منجر به مرگ و میر در انسان و حیوانات میشوند. قارچ کش ها برای کاهش آلودگیهای همزمان بیماریها نیز مورد استفاده واقع میشوند. اما بیشتر قارچ کش ها که تابحال مورد مصرف قرار گرفته اند به اندازه کافی برای مدیریت همزمان مایکوتوکسین به همراه دیگر بیماریها مؤثر واقع نشده اند.

● نقش قارچ کش ها در مدیریت بیماریهای گیاهی

بیماریهای گیاهی توسط شماری از برنامه های کنترل تلفیقی به بهترین نحو مدیریت شده اند که عبارتند از : تناوب کشت، انتخاب کولتیوارهای مقاوم به بیماری (کولتیوارهایی که بطور ژنتیکی نسبت به دیگر کولتیوارها حساسیت کمتری دارند)، طول دوره کاشت، میزان کوددهی، تغییر و اصلاح میکروکلایماها، رعایت اصول بهداشتی و کاربرد قارچ کش ها.

قارچ کش ها

قارچ کش ها بیشتر اوقات یک بخش حیاتی از مدیریت بیماریها هستند زیرا :

۱) قارچ کش ها بطور رضایتبخشی بسیاری از بیماریها را کنترل میکنند.

۲) عملیات زراعی به اندازه کافی از بروز بیماریها جلوگیری نمیکنند.

۳) کولتیوارهای مقاوم یا در دسترسی نیستند و یا بازارپسندی خوبی را ندارند.

۴) محصولات پرارزش، با بروز اولین علائم بیماری مقاومت بسیار پایینی را از خود نشان میدهند.

در مقایسه با غالب داروهای مصرفی توسط انسان، بیشتر قارچ کش ها نیاز دارند که قبل از وقوع بیماری مورد استفاده قرار بگیرند و یا اینکه در هنگام ظهور اولین علائم بیماری مؤثر واقع میشوند. برخلاف بسیاری از بیماریهای انسان و حیوانات، آسیب واقع شده بر روی گیاهان به علت بیماریها، حتی اگر خود عامل بیماریزا هم از میان برداشته شده باشد از بین نمیرود.

این قضیه به علت آن است که گیاهان رشد و نمو متفاوتی نسبت به حیوانات دارند. قارچ کش ها تنها قادرند که از پیشرفت بیماری به قسمتهای غیرآلوده گیاه جلوگیری کنند. با این وجود قارچ کش های محدودی وجود دارند که پس از آلودگی مؤثر واقع میشوند.

علف کش چیست؟

علف کش ماده ای است که گیاهان یا به عبارتی علف های هرز را از بین می برد. بسیاری از گیاهان خود علف کش های خود را تولید می کنند، بدین ترتیب مانع از این می شوند که گیاهان دیگر از آب، نور خورشید و مواد غذایی که متعلق به‌آن‌ها است استفاده کنند.
گیاهان دیگر نمی توانند زیر گیاهانی که ریشه هایشان مواد سمی تولید می کنند یا برگ هایشان می افتند و از خود مواد سمی به خاک نشت می دهند رشد کنند. برگ های درخت برگ بو علف کشی طبیعی از خود تولید کرده که از رشد گیاهان دیگر در نزدیکی آن جلوگیری می کنند. طعم برگ بو نیز تا حدی به دلیل وجود این مولکول های سمی است. درخت های گردو نیز علف کش طبیعی تولید می کنند.
انسان ها نیز برای کنترل علف های هرز مواد علف کش می سازند. برخی علف کش های تجاری همه نوع گیاه را از بین می برند. برخی دیگر طوری طراحی شده اند که فقط گیاهان برگ پهن را از بین می برند و به چمن هایی که برای زیباسازی فضای سبز کاشته می شوند آسیب نمی رسانند. برخی از علف کش ها وقتی که جذب برگ ها می شوند مانند هورمون های رشد عمل می کنند. بدین صورت که گیاهان برگ پهن بیش از حد رشد می کنند، بدون این که مواد مغذی به آن ها برسد و در نتیجه می میرند. چمن ها برگ های باریک تری دارند و میزان جذب آن ها کم است و فقط کمی بیش از میزان طبیعی رشد می کنند.
در علف کش هایی مانند Roundup ماده شیمیایی به نام Glyphosate به کار رفته است. این ماده مانع از این می‌شود که آنزیم گیاهی سه آمینواسیدی که برای گیاه حیاتی هستند را بسازد. با توجه به این که بیشتر گیاهان نیازمند ساختن این آمینواسیدها هستند استفاده از Glyphosateبرای تولید علف کش سبب می شود که بیشتر گیاهان که در تماس با آن قرار می گیرند از بین بروند.

حشره کش چیست؟

حشره کش چیست؟

حشره کش ماده یا مخلوطی از مواد است که برای جلوگیری ، از بین بردن ، توقف رشد و کنترل هر نوع آفت استفاده می شود؛ که در طی تولید ، انبار کردن ،ذخیره سازی ، حمل و نقل، توزیع و تغییر و تبدیل مواد غذایی یا کشاورزی یا غذای حیوانات و یا هر ماده ایی که برای کنترل انگل خارجی در حیوانات به کار می رود را را شامل می گردد.

آفت‌کش‌ها موادی به صورت مایع، جامد یا گاز هستند که به منظور نابودی آفت‌ها به کار می‌روند. بعضی از این آفتها که مورد علاقه انسان‌ها نیستند، حشرات، علفهای هرز و میکروب‌هایی هستند که گیاهان را از بین می‌برند. بسیاری از آفت کش‌ها، سمی هستند و علاوه بر اینکه آفت‌ها را از بین می‌برند به انسان‌ها نیز صدمه می‌زنند.

 

انواع حشره کش ها

 ۱. ترکیبات آلی کلر
۲. کنترل‌کننده رشد حشره
۳. ارگانوفسفات‌ها
۴. Carbamate‌ها
۵. Pyrethroid‌ها
۶. نئونیکوتینوید‌ها
۷. Ryanoid‌ها
۸. مشتق‌های گیاهی
۹. زیستی
۱۰. دیگر انواع

یک نکته مهم

گرچه مصرف صحیح حشره کش ها نقش مهمی در حفظ محصولات کشاورزی و دامی را دارد اما استفاده ی نادرست از آن ها می تواند برای انسان ها ، موجودات زنده و محیط زیست نیزخطر ناک باشد.

معرفی حشره کش ها و کاربرد آنها در باغداری و کشاورزی

حشره‌کش کالیپسو (تیاکلوپرید) SC 480 ساخت بایر آلمان برای مبارزه با کرم سیب – سوسک برگ‌خوار سیب‌زمینی (کلرادو) و پسیل پسته به نسبت 200 تا 300 سی‌سی در هزار

حشره‌کش موسپیلان (استامی پراید) WP 20% ساخت نیپون سودا ژاپن برای کنترل کرم سیب و مینوز لکه گرد و شته‌ها میزان مصرف 0.5 در هزار

حشره‌کش مچ (لوفنورون) امولسیون 50% ساخت سینجنتا برای کنترل کرم سیب و پسیل پسته و برگ‌خوارهای در برنج و جالیز به نسبت یک در هزار

حشره‌کش کانسالت (هگزافلومورون) امولسیون 10% ساخت داواگروساینس جهت کنترل پسیل پسته و حتی لارو پروانه‌ها به نسبت 0.5 در هزار

حشره‌کش بیسکایا (تیاکلوپراید) OD 240 ساخت بایر آلمان برای کنترل پسیل پسته میزان مصرف./3 در هزار و کرم سیب با دز نیم در هزار

حشره‌کش پروتئوس (دلتامترین + تیاکلوپرید) OD 110 ساخت بایر آلمان جهت مبارزه با حشره بالغ سفید بالک جالیز، تریپس پیاز و کرم غوزه پنبه به‌مقدار یک لیتر در هکتار

حشره‌کش آپلاود (بوپروفزین) ساخت نیهون نوهیاکو SC 40% جهت مبارزه با عسلک پنبه و بالشک مرکبات و شپشک ها به نسبت 75/0 در هزار

حشره‌کش تریسر (اسپینوزاد) ساخت داواگروساینس به‌صورت گرانول وتابل 50% برای کنترل کرم سیب و کرم قوزه پنبه و برگ‌خوارهای سبزی و جالیز و کرم خوشه خوار انگور و آفات انباری – میزان مصرف 200 تا 400 گرم در هزار

این حشره‌کش به‌صورت تماسی و گوارشی اثر کرده سبب فلج شدن حشره می‌گردد؛ و برای تمامی مراحل رشد حشره (لارو، تخم و حشره بالغ) مؤثر است. این حشره‌کش با تأثیر برگیرنده‌های استیل کولین باعث فلج شدن و مرگ حشره می‌شود.

حشره‌کش کونفیدور (ایمیداکلوپرید) ساخت بایر آلمان سوسپانسیون 35% برای کنترل آفات مکنده مثل شته‌ها، زنجرکها و پسیلها و سوسک کلرادو و … به نسبت 300 تا 400 سی‌سی در هزار

حشره‌کش آوانت (ایندوکساکارب) ساخت دوپوند فرانسه سوسپانسیون 15% برای کنترل کرم سیب و کرم قوزه پنبه و بسیاری از حشرات پروانه‌ای میزان مصرف 200 تا 300 سی‌سی در هزار

حشره‌کش پی متروزین (چس) ساخت سینجنتا گرانول وتابل 50% جهت کنترل شته در جالیز (خیار) و هلو و چغندر و پنبه … به نسبت یک در هزار

حشره‌کش آدمیرال (پیری پروکسی فن) مایع امولسیون شونده 10% ساخت سومیتومو- اختصاصاً جهت کنترل انواع شپشک ها و سفید بالک‌ها و عسلک به میزان یک در هزار

حشره‌کش آکتارا (تایومتوکسام) WG 25% ساخت سینجنتا برای کنترل پسیل پسته به‌مقدار 300 گرم در هزار

حشره‌کش نیمازال (آزادیراختین) امولسیون 1% جهت کنترل مگس مینوز جالیز در گلخانه میزان مصرف 1 تا 1.5 لیتر در 1000 مترمربع

حشره‌کش کروئیزر (تایومتوکسام) SC 35% ساخت سینجنتابرای ضدعفونی بذر چغندرقند و سیب‌زمینی برای جلوگیری از آلوده شدن به حشرات مکنده آن‌هم باهدف جلوگیری از انتقال بیماری‌های ویروسی میزان مصرف در سیب‌زمینی 20 سی‌سی سم در 100 کیلو بذر.

حشره‌کش سومی پلیو (پیریدالایل) ساخت سومیتومو امولسیون 50% برای کنترل آفات پروانه‌ای روی پنبه، گوجه‌فرنگی، چغندر، سویا، نخود میزان مصرف 200 تا 300 سی‌سی در هکتار

حشره‌کش مموری (تایومتوکساید) SC 24% ساخت سینجنتا برای کنترل سفید بالک‌ها به‌مقدار 25/0 در هکتار.

حشره‌کش کاسکید(فلوفنوکسورون) DC 5% ساخت BASF برای کنترل طیف وسیعی از آفات ازجمله پسیل پسته، کرم سیب، خوشه خوار انگور، مگس مینوز جالیز میزان مصرف 5/0 تا 7/0 در هزار است

حشره‌کش لاروین (تیودیکارب) گرانول روانریز DF 80% ساخت بایر آلمان برای کنترل کرم قوزه و تریپس پنبه و پروانه چوب‌خوار پسته با مقدار یک کیلوگرم در هکتار.

حشره‌کش اگروترین (پیریتروم) WP 0/1% ساخت اگروفارم جهت کنترل بید سیب‌زمینی میزان مصرف 3 کیلو در یک‌تن

حشره‌کش تریگارد (سایرومازین) WP 75% ساخت سینجنتا برای کنترل مینوز سبزی و جالیز به‌مقدار 4/0 در هزار

حشره‌کش ریجنت (فیپرونیل) گرانول 0/2% ساخت رون پولن فرانسه برای کنترل کرم ساقه خوار برنج به نسبت 20 کیلوگرم در هکتار

حشره‌کش گلادیاتور ترکیبی از کلرپیریفوس و کلرپیریفوس متیل برای مبارزه با آفات انباری

حشره‌کش اتابرون (کلرفلوآزورون) امولسیون 5% ساخت ایشی هارا برای کنترل پسیل پسته، لارو پروانه‌ها، بید کلم و… به نسبت 5/0 تا 75/0 در هزار

حشره‌کش دانتوتسو (کلوتیانیدین) گرانول 50% و امولسیون 25% ساخت سومیتومو برای کنترل آفات مکنده از قبیل شته‌ها، پسیل، زنجره و… درختان میوه و گیاهان زراعی به نسبت 2/0 تا 3/0 در هزار..

حشره‌کش دیمیلین (دای فلوبنزورون) WP 25% ساخت کمتورا برای کنترل بسیاری از آفات در برنج، پنبه، درختان میوه، درختان جنگلی، سبزی و جالیز و… به‌مقدار 5/0 تا 1 در هزار

در هنگام مسمومیت با حشره کش ها چه اقداماتی انجام دهیم؟

اگر آلودگی از طریق تنفس باشد، باید بلافاصله فرد را به فضای آزاد برد تا اکسیژن دریافت کند و اگر فردی از طریق مخاط چشم آلوده شده باشد، باید چشم را از داخل به خارج به مدت پنج تا شش دقیقه با آب شست و شو داد. این کارشناس ادامه می دهد، اگر راه تماس با حشره کش از طریق پوست است، موضع را سریعا با آب و صابون بشویید و چنانچه علائم خفیفی همچون سرماخوردگی، خس خس سینه و تنگی نفس بروز کرد و رو به وخامت بود به اولین مرکز درمانی مراجعه کنید. به توصیه این کارشناس، بهترین راه مبارزه با حشرات استفاده از برچسب رنگی چسبناکی است که بدون هیچ گونه عارضه و بویی، حشرات به طورغریزی به رنگ آن جلب می شوند و به آن می چسبند و در نهایت از بین می روند.